12+1 εργαλεία μιας σύγχρονης μεθόδου στις Μαθησιακές Δυσκολίες


Το ξύπνημα των αισθήσεων και η μέθοδος διδασκαλίας μέσω πολυαισθητηριακών εργαλείων αποτελεί το πιο σύγχρονο και πλέον κατάλληλο τρόπο εκμάθησης σε παιδιά με ποικίλες Μαθησιακές Δυσκολίες. Οι δυσλεκτικοί μαθητές είναι γνωστοί ως κιναισθητικοί μαθητές, οι μαθητές με Διάσπαση προσοχής είναι ευαίσθητοι στη πίεση, οι μαθητές με Δυσγραφία έχουν ανάγκη να δεχτούν αισθητηριακά ερεθίσματα ώστε να βιώσουν τη μορφή, το σχήμα.

Ποια είναι τα εργαλεία που πρέπει να χρησιμοποιούνται στη παρεμβατική διαδικασία απο τον Ειδικό Παιδαγωγό αλλα και απο όσους ασχολούνται με την αγωγή του παιδιού με Μαθησιακές Δυσκολίες ώστε να επιτυγχάνεται ο βιωματικός, αισθητηριακός τρόπος μάθησης;

12+1 εργαλεία:

Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ
.
Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter  

Επεξεργασία γραπτού λόγου στη Δυσλεξία. Ένα πλάνο μαθήματος


Η διδασκαλία για την επεξεργασία και την παραγωγή του Λόγου μέσα απο αποστήθιση γραμματικών κανόνων δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες μάθησης ενός παιδιού με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες. Ο μαθητής με μαθησιακές διαταραχές έχει ανάγκη να μάθει μέσα απο τη συμμετοχική διδασκαλία και τη χρήση κατάλληλων εργαλείων.

Ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα ειδικής αγωγής που απευθύνεται σε παιδιά με Μαθησιακές δυσκολίες δεν στοχεύει στην απομονωμένη γνώση. Προσφέροντας πλήθος πηγών γραπτού λόγου το παιδί με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες ασκείται ταυτόχρονα στη Κατανόηση, στη Γραμματική, στην Ορθογραφία, στη Σύνταξη και σε άλλους τομείς δυσκολίας.

Θα παρουσιαστεί το παράδειγμα ενός πλάνου μαθήματος για την επεξεργασία του γραπτού λόγου. Το άρθρο μιας εφημερίδας ήταν η κατάλληλη αφορμή για να μιλήσουμε για τα επίθετα, να αναπτύξουμε λεξιλόγιο σχετικό με το χαρακτήρα και στο τέλος να συντάξει δυο σχετικές παραγράφους.

Αναγνώριση επιθέτων και λεξιλογίου
Το άρθρο αναφερόταν σε δυο αδέσποτα σκυλιά που αναζητούν οικογένειες για υιοθεσία. Γινόταν παρουσίαση των εξωτερικών χαρακτηριστικών τους και του χαρακτήρα τους. Αφού εντοπίσαμε αυτές τις δυο κατηγορίες επιθέτων στο άρθρο είπαμε προφορικά και άλλα επίθετα που αναφέρονται στα εξωτερικά χαρακτηριστικά και το χαρακτήρα ανθρώπων που γνωρίζει το παιδί.

Για το λεξιλόγιο σχετικά με το χαρακτήρα αφιερώσαμε περισσότερο χρόνο καθώς δεν γινόταν δυνατή η ανάκληση σχετικών λέξεων απο το παιδί. Για αυτό ακολούθησε η παρακάτω άσκηση ώστε να “φτάσει” μόνο του στα επίθετα που αναζητούσαμε.

Αρχικά:
Περιγραφή χαρακτήρα
αναλύσαμε περιγραφικά με ποιο τρόπο αναφερόμαστε στο χαρακτήρα.

Έπειτα:
Καταγραφή επιθέτων
για κάθε περιγραφή το παιδί κατέληγε στο επίθετο που ταιριάζει.

Στο τέλος:
Με αυτό το τρόπο συνθέσαμε το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούμε γράφοντας για το χαρακτήρα κάποιου και το παιδί έγραψε δυο παραγράφους παρουσιάζοντας τα εξωτερικά χαρακτηριστικά και τον χαρακτήρα ενός δικού του προσώπου.

Απευθύνεται: Σε παιδιά με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες που χρειάζονται εξάσκηση στην επεξεργασία-παραγωγή γραπτού λόγου. Μπορεί να γίνει απο θεραπευτές και εκπαιδευτικούς.

Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ
.
Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter  



Βάλε αυτό που λείπει! Δυσλεξία & Φωνολογία


Στα βασικά ερωτηματολόγια Α και Β που μπορεί κάποιος να συμπληρώσει επειδή υποψιάζεται ότι το παιδί του ή ο μαθητής του αντιμετωπίζει Μαθησιακές δυσκολίες υπάρχουν ερωτήσεις που παραπέμπουν σε φωνολογικά κενά. Όπως έχουμε εξηγήσει και σε προηγούμενα άρθρα η φωνημική επίγνωση αντιστοιχεί στην ικανότητα να "ακούω, ξεχωρίζω και να χειρίζομαι" όλα τα φωνήματα μιας γλώσσας. Ως φωνήματα ορίζονται οι ελάχιστες μονάδες μιας γλώσσας που ως σύμβολα τα ονομάζουμε γράμματα.

Το παιδί με ελλιπή φωνολογική ετοιμότητα εμφανίζει διάφορα σημάδια όπως: ξεχνάει, προσθέτει, αντιμεταθέτει, αντικαθιστά γράμματα ή συλλαβές σε λέξεις, "κολλάει" λέξεις μεταξύ τους κα. Για να αντιμετωπίσουμε αυτή τη δυσκολία κάνουμε πολλές ασκήσεις με φωνολογικό περιεχόμενο. Μια απο αυτές μπορεί να γίνει και στο ψυγείο του σπιτιού!

Υλικά: μαγνητικά γράμματα, χαρτί Α4

Άσκηση: Σκοπός είναι να γράψουμε λέξεις απο τις οποίες θα λείπει ένα ή περισσότερα γράμματα. Το παιδί θα πρέπει να δει τις λέξεις και να επιλέξει το γράμμα που λείπει και να το συμπληρώσει. Η διαδικασία φαίνεται απλή αλλά είναι πολύ χρήσιμη καθώς το παιδί με φωνολογικά κενά επαναλαμβάνει σιωπηρά τη λέξη "απο μέσα" του και εστιάζει τη προσοχή του στο να χωρίσει τη λέξη στις ελάχιστες μονάδες της (γράμματα) για να δει ποιο είναι αυτό που λείπει.


Παράδειγμα λέξεων που λείπει γράμμα

Οι ομάδες των λέξεων που μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει είναι πολλές και διαφοροποιούνται ανάλογα με τις δυσκολίες του παιδιού, την ηλικία και τη τάξη που φοιτά. 

Ομάδες λέξεων:

  • δισύλλαβες/τρισύλλαβες/τετρασύλλαβες (σύμφωνο-φωνήεν) πχ. νερό
  • δισύλλαβες/τρισύλλαβες/τετρασύλλαβες (διπλό συμφωνικό σύμπλεγμα) πχ. βαφτίζω
  • λέξεις με τριπλό συμφωνικό σύμπλεγμα πχ. στροφή
  • λέξεις με τελικό σίγμα
  • λέξεις με /ου/
  • λέξεις με αρχικό φωνήεν πχ. έλα
  • λέξεις με δίψηφα σύμφωνα πχ. μπ, ντ, γκ, τσ κτλ.
  • λέξεις με δίψηφα φωνήεντα πχ. καιρός
  • λέξεις με συνδυασμούς πχ. αύριο
  • λέξεις με σύμφωνο-φωνήεν-σύμφωνο πχ. θερ-μό 
  • λέξεις με /ια/ πχ. καράβια


Επίσης η ίδια άσκηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν άσκηση ορθογραφίας όπως φαίνεται στη φωτογραφία και πάλι χρησιμοποιώντας διάφορες κατηγορίες λέξεων.



Tip

Αν είστε γονείς αφήστε στο ψυγείο ένα χαρτί αναρτημένο με τα γράμματα γύρω, γύρω και ζητήστε απο το παιδί μέσα στη μέρα να συμπληρώνει λίγες λέξεις. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και μικρούς ενισχυτές για αυξημένο κίνητρο.

Απευθύνεται: Σε παιδιά σχολικής ηλικίας με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες που έχουν αδύναμη Φωνολογική ενημερότητα. Γίνεται απο θεραπευτές, εκπαιδευτικούς, γονείς.


Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ
.
Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter  



Τι και Πόσα πρέπει να κάνεις; 5 τρόποι για τις εκφωνήσεις


Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες εμφανίζουν πολλές φορές αδυναμία στη κατανόηση των λεκτικών οδηγιών. Οι γλωσσικές πληροφορίες οι οποίες δίνονται ως οδηγίες στις εκφωνήσεις των ασκήσεων μπερδεύουν και συγχύζουν τα παιδιά με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες. Το αποτέλεσμα αυτής της αδυναμίας εκφράζεται κυρίως στο σχολείο κατά τη παράδοση ή στη διάρκεια των γραπτών τεστ που το παιδί πρέπει σε σύντομο χρονικό διάστημα να διαβάσει την εκφώνηση, να τη κατανοήσει και να εκτελέσει όλα τα βήματα που αναγράφονται.

Στα πλαίσια της Ειδικής αγωγής at home σε παιδιά που δυσκολεύονται να κατανοήσουν την εκφώνηση και να συγκρατήσουν όλα τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν γίνονται πολλές δραστηριότητες. Μια απο αυτές είναι και η παρακάτω όπου το παιδί εκπαιδεύεται σε ένα αρχικό στάδιο να κατανοήσει και να συγκρατήσει στη μνήμη του: Τι πρέπει να κάνει!!

Οδηγίες: Γράφουμε διάφορες εκφωνήσεις ασκήσεων με πολλαπλούς τρόπους και ζητάμε απο το παιδί να μας πει Τι κατάλαβε ότι πρέπει να κάνει κάθε φορά. Προσπαθούμε να εστιάσουμε τη προσοχή του στις λέξεις που μας λένε τι πρέπει να κάνουμε δηλ. στα Ρήματα μιας εκφώνησης.

5 τρόποι μορφοποίησης μιας εκφώνησης:

  • Μπορούμε να γράψουμε με μεγαλύτερα γράμματα τα ρήματα της εκφώνησης πχ. Διαβάζω τις λέξεις, κυκλώνω τις καταλήξεις και τονίζω.

  • Να τα γράψουμε με μεγαλύτερα γράμματα και χρωματισμένα πχ. Συμπληρώνω τις καταλήξεις στο κείμενο και διαβάζω την ιστορία.
  • Απλά να χρωματίσουμε τα ρήματα πχ. Σχηματίζω σύνθετες λέξεις και βρίσκω τη σημασία τους.
  • Μπορούμε να υπογραμμίσουμε τα ρήματα της εκφώνησης πχ. Κλίνω τη παθητική μετοχή και στα τρία γένη και κυκλώνω τις καταλήξεις.
  • Να τονίσουμε τα ρήματα πχ. Βρίσκω τις λέξεις που σχηματίζουν μια πρόταση, τις τονίζω σωστά και γράφω τη πρόταση.

Κάθε φορά που διαβάζει μια μορφοποιημένη εκφώνηση τονίζουμε ότι πρέπει να δώσει σημασία στις τονισμένες λέξεις και αυτό που μας ενδιαφέρει σε πρώτο επίπεδο είναι να το ρωτάμε και να απαντάει: Τι (ρήματα) και Πόσα πράγματα πρέπει να κάνει.

Tip
Σε αυτή τη φάση δεν το μπερδεύουμε με περισσότερες ερωτήσεις. Μας αρκεί να απαντάει σύμφωνα με τις τονισμένες λέξεις. 

Απευθύνεται: Σε παιδιά σχολικής ηλικίας με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες που δυσκολεύονται να κατανοήσουν τις εκφωνήσεις των ασκήσεων. Μπορεί να εφαρμοστεί απο θεραπευτές, εκπαιδευτικούς και γονείς.

Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ
.
Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter  



Γύρνα και διάβασε τους αριθμούς! Μια άσκηση για τη Δυσαριθμησία

Κατά τη παρέμβαση σε παιδιά με δυσκολίες στις Μαθηματικές δεξιότητες οι ασκήσεις εστιάζουν στη συμπλήρωση γνωστικών κενών σε τομείς όπως: η μνήμη, οι λεκτικές δεξιότητες, ο χωροχρονικός προσανατολισμός, η αφαιρετική ικανότητα. Στα πλαίσια αυτά γίνονται και ασκήσεις για την αναγνώριση πολυψήφιων αριθμών, μια δυσκολία που τα παιδιά με Δυσαριθμησία εμφανίζουν, ειδικά στα πρώτα χρόνια της σχολικής ζωής.
Η άσκηση, "Γύρνα και διάβασε τους αριθμούς"! είναι μια άσκηση για την ανάγνωση πολυψήφιων αριθμών μέσω ενός απλού παιχνιδιού.

Υλικά: ένα ρολό χαρτιού (ρολό κουζίνας, χαρτί υγείας), μαρκαδόρο, κόλλα και λωρίδες χαρτιού Α4

Άσκηση: Κόβετε κατά μήκος σελίδες Α4 σε λωρίδες χαρτιού. Γράφετε στις χάρτινες λωρίδες αριθμούς και τις κολλάτε με κόλλα πάνω στο ρολό. Η άσκηση έχει σαν σκοπό να εκπαιδεύσει το παιδί στην απλή ανάγνωση "μεγάλων" αριθμών. Επομένως προτρέπετε το παιδί να γυρίσει με φόρα το ρολό και όπου σταματήσει να διαβάσει τον αριθμό που προκύπτει κάθε φορά. 



 Tips:

  • Το παιχνίδι προσαρμόζεται σε κάθε παιδί ανάλογα με τις δυσκολίες του, την ηλικία του, τη τάξη που φοιτά.
  • Αυτός είναι ένας εναλλακτικός τρόπος ανάγνωσης σε σύγκριση με τη στείρα ανάγνωση σε τετράδιο. Πάντοτε ο πιο σωματοποιημένος χαρακτήρας των ασκήσεων αποδίδει καλύτερα σε παιδιά με Μαθησιακές δυσκολίες.

Απευθύνεται: Σε παιδιά σχολικής ηλικίας με μαθησιακές δυσκολίες στα Μαθηματικά που δυσκολεύονται να διαβάσουν μεγάλους αριθμούς. Μπορεί να γίνει από θεραπευτές, εκπαιδευτικούς και γονείς.

Παραθέτω την εξέλιξη του ορισμού της Δυσαριθμησίας κατά τη διάρκεια των ετών:

Το 2000 η Δυσαριθμησία σαν ειδική μαθησιακή δυσκολία ορίζεται ως:
    «Σύμφωνα με το DSM-IV, για να τεθεί η διάγνωση της διαταραχής των μαθηματικών ικανοτήτων (δυσαριθμησίας), είναι απαραίτητο το άτομο να πληροί τα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια:
Α. Η μαθηματική ικανότητα, μετρούμενη με ατομικά χορηγούμενες σταθμισμένες δοκιμασίες, είναι σημαντικά κατώτερη από το αναμενόμενο, δεδομένων της χρονολογικής ηλικίας του ατόμου, της μετρηθείσας νοημοσύνης και της εκπαίδευσης που αντιστοιχεί στην ηλικία.
Β. Η διαταραχή στο κριτήριο Α παρεμποδίζει σημαντικά τη σχολική επίδοση ή τις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής που απαιτούν μαθηματική ικανότητα.
Γ. Αν υπάρχει αισθητηριακό ελάττωμα, οι δυσκολίες στη μαθηματική ικανότητα είναι μεγαλύτερες από αυτές που συνήθως το συνοδεύουν» (APA, 2000)
      Ενώ το 2010 ο ορισμός της ειδικής διαταραχής των αριθμητικών δεξιοτήτων είναι:
     «Η ειδική διαταραχή των αριθμητικών δεξιοτήτων περιλαμβάνει μειωμένες αριθμητικές ικανότητες οι οποίες δεν μπορούν να εξηγηθούν μόνο με βάση την νοητική στέρηση ή την ανεπαρκή εκπαίδευση. Το έλλειμμα περιλαμβάνει κυρίως τις βασικές υπολογιστικές ικανότητες της πρόσθεσης, της αφαίρεσης του πολλαπλασιασμού και της διαίρεσης παρά τις πιο αφηρημένες μαθηματικές ικανότητες που συμπεριλαμβάνονται στην άλγεβρα, στην τριγωνομετρία, στην γεωμετρία ή στον λογισμό» (ICD-10, f81.2, 2010).

Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ
.
Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter  

Εύπλαστα γράμματα! Δυσγραφία, Μαθησιακές δυσκολίες & Πρώτη γραφή


Η πολυαισθητηριακή και κιναισθητική διδασκαλία δηλαδή η διδασκαλία που βασίζεται στη συμμετοχή όλων των προσληπτικών αισθήσεων και της κινητικής λειτουργίας ενδείκνυται ως η πιο αποτελεσματική σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Είναι βασικό οι ασκήσεις κατά τη διάρκεια της παρεμβατικής διαδικασίας να ενέχουν όσο το δυνατόν περισσότερο τη συνθήκη της ενεργούς συμμετοχής του παιδιού. Αυτό συμβάλει στη καλύτερη κατάκτηση της γνώσης αφού η βιωματική μάθηση εγκαθιστά αποτελεσματικότερα τις πληροφορίες στη μνήμη εργασίας.

Μια τέτοια άσκηση για την εκμάθηση της μορφής των γραμμάτων γίνεται με απλά υλικά και με έναν ενδιαφέροντα τρόπο κατασκευής.

Υλικά: πολύχρωμα pipe cleaners 

Άσκηση: Με τα πολύχρωμα και εύπλαστα pipe cleaners μαζί με το παιδί αφού του μάθουμε τη σωστή κατεύθυνση της γραφής των γραμμάτων φτιάχνουμε γράμματα. Προσπαθούμε όσο το δυνατόν να συμμετέχει περισσότερο αυτό στη κατασκευή και λιγότερο εμείς όπου έχουμε πιο πολύ κατευθυντικό/βοηθητικό ρόλο. 



Οδηγίες προς το παιδί
  • Βάζουμε το παιδί να τα διατρέξει με το χέρι του (όπως και με το γυαλόχαρτο).
  • Για ακόμα καλύτερο "ξύπνημα" των αισθήσεων ζητάμε να κλείσει τα μάτια του όσο διατρέχει.
  • Ζητάμε να μας πει πως κατασκευάσαμε το κάθε γράμμα πχ. για το /α/ πρώτα φτιάξαμε ένα κύκλο και μετά στα δεξιά του ένα μπαστουνάκι.
  • Μπορούμε επίσης να φτιάξουμε εμείς το "μισό" κομμάτι ενός γράμματος και να ζητήσουμε να το συνεχίσει πχ. για το /σ/ φτιάχνουμε εμείς το κύκλο και θέλουμε να το ολοκληρώσει φτιάχνοντας την οριζόντια γραμμή απο πάνω.
  •  Επίσης μπορούμε να έχουμε γραμμένο το γράμμα πάνω σε ένα χαρτόνι και το παιδί να το σχεδιάζει απο πάνω με τα pipe cleaners.                                                                           
  
Tip
Για να γίνει ακόμα πιο διακριτός ο τρόπος φοράς και σχηματισμού των γραμμάτων καλό είναι να χρησιμοποιείτε διαφορετικά χρώματα μέσα στο ίδιο γράμμα ανάλογα με το πως σχηματίζεται το καθένα. Έτσι για το γράμμα  /μ/ άλλο χρώμα θα έχει η κάθετη γραμμή απο το υπόλοιπο κυρτό κομμάτι του γράμματος.


Παράδειγμα εφαρμογής:




Ο γονέας σε εξ αποστάσεως εποπτεία γονέα μας 
δείχνει πως εφάρμοσε το παιχνίδι
για να ενισχύσουμε τη γραφή του μαθητή!



Πρόσθετα οφέλη: Ενίσχυση λεπτής κινητικότητας και απαίτηση συγκέντρωσης για ολοκλήρωση διαδικασίας σε παιδιά με Διάσπαση προσοχής.


Απευθύνεται: Σε παιδιά με Μαθησιακές δυσκολίες, Δυσγραφία που χρειάζονται ποικιλία τρόπων για να μάθουν τα γράμματα και τη σωστή γραφή τους. Γίνεται απο θεραπευτές, εκπαιδευτικούς και γονείς.




Αν αναζητάτε έναν τρόπο συνεργασίας ενημερωθείτε και μη διστάσετε να επικοινωνήσετε!


✺ Τρόποι συνεργασίας:

  • Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ 

  • Αν είστε ειδικοί θεραπευτές! 
    • Κλικ στην εικόνα τις για εποπτείες εξ αποστάσεως σε ειδικούς παιδαγωγούς.




  • Αν είστε γονείς! 
    • Κλίκ στην εικόνα για την παρέμβαση εξ αποστάσεως σε παιδιά με Μαθησιακές δυσκολίες.



  • Κλικ στην εικόνα για τις εποπτείες εξ αποστάσεως σε γονείς.





Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com